Rouwen als Rouwtherapeut

Inleiding  

Mijn hele leven lang ben ik al geïnteresseerd in Rouw, en dan bedoel ik Rouw in zijn meest uitgebreide vorm.

Elke verlieservaring heeft een rouwproces tot gevolg, een aanpassing aan een nieuwe omstandigheid. De ‘oude’ situatie komt nooit meer terug, dus wij mogen leren om te gaan met de ‘nieuwe’ realiteit. Een realiteit die nieuw is en in veel situaties lastig voor de betrokkenen om mee om te gaan.

In mijn leven heb ik diverse studies gedaan om uiteindelijk psychosociaal therapeut te worden. Ik kon dit verder uitbreiden dankzij het aanbod van mijn werkgever om een specialisme in Rouw te verwerven. Deze tweejarige studie was een van de mooiste studies die ik heb gedaan. Na mijn afstuderen was ik psychosociaal therapeut met een specialisme in Rouw.

Dat is nu een deel van mijn mooie werk.

Overlijden van mijn vader

Op 10 januari j.l. is mijn vader op 91 jarige leeftijd overleden. De meesten denken dan, “een mooie leeftijd, dus de Rouw zal wel meevallen”. Ik dacht dat gelukkig niet.

Op een mooie zondagmiddag ging ik ongepland met mijn partner naar mijn vader. Wij hadden een telefoontje gekregen dat hij zijn telefoon niet op nam. Dat vond ik al vreemd omdat voetbal was begonnen en hij dan altijd voor zijn TV zit. Ik had voor de zekerheid zijn map met administratie meegenomen, maar ook een vreemd gevoel dat zich van mij meester maakte.

Toen ik zijn voordeur opende en naar binnen keek zag ik alleen zijn voeten. Ik zei direct tegen mijn partner dat het over was. Er kwam een gelaten kalmte over mij heen en toen ik hem zag liggen, kon ik niet veel zeggen.

Er bevroor iets in mijzelf. De gedachte dat het hele circus in beweging zou komen en dat dit op mijn schouders zou gaan rusten, zorgde ervoor dat ik mijzelf tot de orde riep. Dat was eigenlijk alarmbel nummer 1.

De eerste emotie is een belangrijke ontlading bij overlijden. Het geeft je handen en voeten bij gevoelens en troost. Ik deed dat niet direct en schoof het voor mij uit vanwege alles wat op dat moment geregeld moest worden. Dit eerste stuk na overlijden ervaren veel mensen zonder dat zij daar erg in hebben. Het is een soort vacuüm waarin niets wordt ervaren en je eigenlijk doelloos rondloopt als je jezelf niet kan herpakken.

Mijn vader heeft de hele middag in de huiskamer gelegen voordat hij werd opgehaald. Dit was veel te lang en te heftig voor alle familie die haastig was gekomen om afscheid te nemen.

Toen mijn partner en ik thuiskwamen kon ik pas mijn emotie de vrije loop laten. Ik weet hoe het werkt en toch is de realiteit anders dan het praten met cliënten.

Bewust van Rouwproces

Na deze eerste dag, nadat mijn vader was overleden, heb ik mijzelf opgepakt en ben ik gaan handelen, voelen en begrijpen van elke situatie die zich aandiende. Het bewust aangaan van mijn eigen Rouwproces, zonder de therapeut te zijn, was een openbaring.

De regelstand die ik had ingenomen was echt nodig, want niemand anders kon het. En op veel momenten vergeet je vaak dat je in een Rouwproces zit, want je bent wat aan het doen. Het besef dat mijn vaste bezoekjes, praatjes, bakkie koffie (Irish coffee) en biertje drinken met mijn vader over waren kwam nog niet zo heftig bij mij binnen. En misschien wilde ik nog niet ervaren dat dit voorbij was. Het ontkennen van een nooit meer terugkerende beleving met mijn vader.

Het opruimen van een leven

Voor het eerst in mijn leven ging ik een woning van een overleden ouder leeghalen. Dat klinkt misschien wat afstandelijk maar de nadruk ligt op ‘voor het eerst’. Ik wist totaal niet wat er op mij af ging komen en dacht “de spulletjes eruit en klaar”. Dat was alarmbel nummer 2.

Het is niet het leeghalen van een woning, het is het opruimen van een leven. Samen met mijn broer ging ik de diepste privacy van mijn vader opruimen. Ik kwam op plaatsen waar ik anders nooit kwam en kwam veel dingen tegen van mijn moeder († 1989). Ik besefte ineens dat ik niet één leven aan het opruimen was, maar twee.

Dat besef hakte er bij mij in. Niet alleen dat mijn vader altijd in het rouwproces is blijven zitten zonder dit af te ronden, maar dat ik het gemis van mijn moeder weer voelde. Daar staat men niet altijd bij stil als mensen het huis van een overleden ouder aan het opruimen zijn. Het leven van de al overleden ouder komt weer helemaal boven.

In de 5 weken dat wij bezig zijn geweest (niet elke dag) zijn wij vele mooie herinneringen tegengekomen maar het waren vooral emotioneel zware dagen. Wij hebben zoveel als mogelijk veel spullen via Marktplaats verkocht. Dat waren vooral de spullen die geen grote emotionele waarde voor ons hadden.

In deze 5 weken heb ik geregeld stilgestaan bij mijn eigen rouwproces en concludeerde dat ik nog geen gekke dingen was tegengekomen. Dat was alarmbel nummer 3.

Door te kijken wat er moest gebeuren, vergat ik te voelen wat er was. Gemis, verdriet, pijn, maar ook blije herinneringen. Het leven ging aan mij voorbij op de automatische piloot m.b.t. mijn vader. Mijn praktijk als rouwtherapeut ging gewoon door en dat ging wonderbaarlijk goed.

Ik was aan het lezen in een boek en een bepaald hoofdstuk ging over het verlies van zijn vader. Dat was het moment dat het overlijden van mijn vader als een lawine over  mij werd uitgestort. Daarom begrijp nu ook dat veel mensen terug in hun Rouw gaan na een bepaalde gebeurtenis of situatie om die Rouw af te maken. Dit boek duwde mij in die positie en daar was ik blij om.

Anderhalve week ben ik zeer emotioneel geweest tot de dag dat wij zijn voordeur voor de laatste keer sloten. Ik kon de sleutel bijna niet omdraaien. Ook mijn broer en mijn partner vonden het moeilijk om deze stap te zetten.

Conclusie

Ik ben blij dat ik een achtergrond heb die de kant van Rouw belicht en handvatten geeft om daar mee te werken. Deze handvatten zorgen er tot op de dag van vandaag voor dat ik mijn gevoelens de vrije loop laat en durf te kijken naar wat er in mij gebeurt.

Ik begrijp ook dat heel veel mensen dit niet hebben en zich afvragen wat er met hun gebeurt. Het ordenen van gevoelens en emoties wordt een stuk lastiger als je die niet kan benoemen en jij erdoor overspoeld wordt. Als ik terugkijk op de afgelopen weken dan zou ik zeggen “daar heb ik helemaal geen tijd voor”. Ik zeg dit alleen om duidelijk te maken wat er op je afkomt als een naaste komt te overlijden. Je wordt overspoeld.

Door deze blog te schrijven hoop ik dat mensen zich meer gaan realiseren wat een overlijden inhoudt en doet met de nabestaanden. Dat het belangrijk is dat nabestaanden niet alleen achterblijven en alle steun kunnen gebruiken van hun sociale omgeving en vooral familie. Ik ben zelf geregeld gebeld door familie en heb dat als zeer steunend en troostend ervaren.

Ook mijn vrienden hebben deze steun gegeven. Ik heb er geen enkele keer om gevraagd, zij hebben het gewoon gegeven. Een nabestaande hoort niet alleen achter te blijven in zijn of haar verdriet. De steun van de omgeving is van onschatbare waarde. Dit zorgt voor erkenning van de Rouw en die belangrijke liefdevolle arm om je schouder.

Rudy Nobel
Een Rouwtherapeut in Rouw.

Facebooktwitterpinterestlinkedinrssyoutubeinstagram

De dans van het nieuwe jaar

2020 loslaten van het oude

Dit was een jaar die wij nooit gaan vergeten. Een virus uit China die de hele Wereld in zijn greep houd.

Onzekerheid, angst, materieel verlies, baanverlies, mondkapjes, eenzaamheid, om maar een paar situaties, emoties en gevoelens te noemen. Iedereen wordt geconfronteerd met regels die ongewoon zijn in een Democratisch land als Nederland. Maar ook een jaar van het ontdekken van nieuwe creativiteit zoals thuiswerken en online werken/ afhaal restaurants etc.

Het is en blijft een surrealistische situatie die ver weg staat bij waar wij vóór deze periode stonden als mens en maatschappij.

In het afgelopen jaar hebben heel veel mensen een verlieservaring gehad. Een ervaring als:

  • Verlies van werk;
  • Verlies van een naaste met een aangepast afscheid;
  • Verlies van gezondheid door stress en/of andere situatie;
  • Verlies van materiële zekerheid;
  • Verlies van toekomstperspectief;
  • Etc….

Het ziet er naar uit dat wij in dit nieuwe jaar de weg van het vorige jaar vervolgen. Maar weet dat dit alleen gebeurd omdat jij dat wilt. Makkelijk gezegd he? Dat snap ik ook. Wij weten wat het vorige jaar ons heeft gebracht of niet gebracht. Het is jouw eigen keuze of jij dit wil laten doorgaan of niet. Ik snap ook dat in veel situaties zoals de Horeca en evenementen bureaus je vastligt aan regelgeving. Maar zelf daar kan jij je eigen creativiteit in beweging zetten.

2021 een nieuw begin

Een nieuw jaar begint bij veel mensen met goede voornemens die meestal aan het eind van januari de prullenbak al in kunnen. Hoe komt dat? De intenties zijn goed maar de gevolgen zijn niet goed overdacht.

Het uitspreken van een intentie is een moment en de gevolgen liggen in de toekomst en kunnen wij niet voorspellen. Maak voor jezelf een ontwikkel pad voor jouw intentie en gedurende het pad ben je vrij om dit bij te stellen.

Je kunt dit vergelijken met een stappenplan om een doel te bereiken.

In dit stappenplan zal je rekening moeten houden met de huidige omstandigheden rond de Corona restricties. Dit vraagt een nieuwe vorm van creativiteit m.b.t. het vrij bewegen in een beperkt systeem.

Wij kunnen kijken naar wat wij niet meer kunnen/ mogen, of wij kijken naar de mogelijkheden die nog wel of steeds voor handen liggen.

Door deze nieuwe kijk zie je ineens wat er nog wel kan en dat er meer vrijheid is dan je voor mogelijk had kunnen houden. Dit betekent niet dat je de huidige situatie moet ontkennen of net doen of hij er niet is. Als je dat doet kom je in de problemen.

De dans van het nieuwe jaar

Laten wij dansen in de vrij ruimte die ons wordt geboden in onze creativiteit en de mogelijkheden die ons worden geboden in de huidige situatie.

Sommigen zeggen: “dat is niet veel”.
Anderen zullen zeggen: “nu ik ernaar kijk vanaf afstand zie ik de mogelijkheden groeien”.

Juist in de huidige situatie worden andere competenties binnen onszelf aangesproken om te kunnen functioneren en te groeien, als mens en bedrijf. Het blijven vasthouden aan oude patronen in een nieuwe realiteit botst. Het zijn twee verschillende werelden die niet met elkaar samen kunnen communiceren en dus een aanpassing nodig hebben.

Elke aanpassing vraagt om het loslaten van het oude. Dat is al een verlieservaring, zeker als het al heel lang bestaat, en heeft een rouwproces tot gevolg. Maar juist het nieuwe kan veel energie geven om door te gaan.

Dansen betekent vrij zijn, creatie verhogend, blijheid, samen, muziek, expressie, enthousiasme, liefde, verdraagzaamheid, ruimte en vooral het plezier wat weer terugkomt door alle mogelijkheden die tevoorschijn komen.

Laten wij samen dansen om van dit jaar (2021) een prachtig, creatief en liefdevol jaar te maken waarin de mogelijkheden tot groei en ontwikkeling weer aangewakkerd worden. Ik ga in ieder geval dansen en zie wel wie aanhaakt.

Rudy Nobel.
info@nobel-hd.nl
06-22729259

Facebooktwitterpinterestlinkedinrssyoutubeinstagram

Elk pad heeft zijn eigen bestemming

Elk pad heeft zijn eigen bestemming

Zoals de titel aangeeft zitten er een aantal mooie woorden in, zoals:

  • Elk
  • Pad
  • Eigen
  • Bestemming

Als wij deze zin snel zeggen gaat de inhoud ook snel verloren, maar als wij even stilstaan bij de inhoud en waarde die wij aan elk van deze woorden geven ontstaat er een andere realiteit. De zin krijgt ineens waarde met een andere inhoud.
Laten wij nu de belangrijkste woorden uit de titel eens nader bekijken:

Elk

Een woord dat wij veel gebruiken en dat meer in zich heeft. “Elk” geeft aan dat er meer is. “Elk” kan een synoniem zijn van “ieder”, volgens het Nederlands woordenboek van Onderwijs. Als wij dit terug vertalen naar de titel betekent dit dus dat er meerdere paden zijn die wij kunnen bewandelen.

Pad

Pad is enkelvoud en geeft aan dat het om een specifiek pad gaat. Weet jij welk specifiek pad jij nu loopt? Op welk pad ligt nu jouw focus? Als wij ons dagelijks leven beleven vergeten wij geregeld dat dit een pad is dat werkt naar een uiteindelijke uitkomst of bestemming. De bestemming is echter relatief en de focus ligt dan ook op het pad. Elke stap die wij zetten op dit pad is al een bestemming (Mindfull).

In ons drukke leven (of misschien niet in deze vreemde tijd) lopen wij diverse paden waarbij het lastig is om focus te houden. Er wordt aan diverse kanten aan je getrokken waardoor er een leermoment op een bepaald pad overgeslagen kan worden die echter wel essentieel is. De zogeheten “afleidingen”.

Focus houden op jouw pad geeft jou de gelegenheid om elk leermoment te zien en te groeien naar jouw bestemming. Op jouw pad liggen de mogelijkheden om te groeien. Te groeien in potentieel/ bewustzijn/ zien van uitdagingen en ontwikkelingen.

Eigen

In “Eigen” zit iets bezitterigs en ook iets persoonlijks. En dat klopt ook, want eigen betekent iets unieks wat alleen van jou is. Eigen auto (bezitterig), eigen karakter (persoonlijk). Eigen betekent dus ook eigenaarschap, wat weer verantwoordelijkheid met zich meebrengt. Pffff! Zo kunnen wij wel even doorgaan.

Waar nu de essentie ligt van “eigen” is het feit dat het alleen van jou is en dat alleen jij daar zeggenschap over hebt. Natuurlijk mag je aan anderen vragen wat zij ervan vinden, maar het blijft van jou. In eigen zit jouw identiteit en authenticiteit en van niemand anders. Laat dit eigen dan ook van jou blijven.

Bestemming

Bestemming geeft aan dat jij er bent en kan stoppen met wat je aan het doen was, toch? Niets is minder waar. Een bestemming geeft aan dat je iets hebt afgerond waardoor er weer nieuwe mogelijkheden zijn ontstaan die weer nieuwe paden (deuren) openen naar nieuwe bestemmingen.

Op het pad naar jouw bestemming heb je veel geleerd waardoor jouw mogelijkheden gegroeid zijn waardoor jouw bestemming misschien is veranderd. Maar bestemming blijft bestemming. Sommigen gebruiken het woord afronding zodat je kan laten zien wat je hebt gedaan. Op jouw bestemming komen kan een gelukzalig gevoel geven, je ziet het eindresultaat van jouw inspanningen.

Als je beseft dat elke stap op jouw pad een nieuwe bestemming is kan je dat gelukzalige gevoel beleven bij elke stap die je zet. Bij elke stap verdwijnt er iets uit jouw blikveld maar komt er ook iets nieuws voor terug. Wees je bewust van de veranderingen bij elke “bestemming”. Dus de weg naar de bestemming ligt vol met andere bestemmingen die jou een fijn gevoel kunnen geven.

De titel

Als wij nu kijken naar de titel van dit blog heeft die ineens veel meer inhoud gekregen. Het bewust lopen van jouw eigen pad vergroot de mogelijkheden op dit pad en de verwachte bestemming.

De andere boodschap die zit in de titel is dat wij mogen leren om op een andere manier naar onze taal te leren kijken. Het zijn niet alleen woorden. Er zit een bepaalde onbegrensdheid achter de woorden. Die onbegrensdheid laat jou de mogelijkheden zien m.b.t. jouw ontwikkeling/ zienswijze/ begrenzing/ potentieel/ wilskracht/ ambitie etc.

Onbegrensd zijn kan ook benauwend werken. Alle mogelijkheden die achter die onbegrensdheid ligt kan ons ook onzeker maken. Door de vele keuzes die wij kunnen maken kan het lastig zijn om überhaupt een keuze te maken.

Zoals je leest gaat dit ene zinnetje (de titel van deze blog) veel verder dan jij voor mogelijk had kunnen houden.

Om jouw bestemming in zicht te kunnen blijven houden heb jij Focus nodig. Focus is het richten van jouw aandacht op dat wat jij belangrijk vind, jouw pad, en alles wat zich daarop bevind.

Mooie reis gewenst.

Rudy.

Facebooktwitterpinterestlinkedinrssyoutubeinstagram

Samen rouwen

Samen Rouwen

Verlieservaringen horen bij het leven en de ene verlieservaring heeft een diepere impact dan de andere verlieservaring. Wat echter altijd volgt op een verlieservaring is het rouwproces.

Hoe een rouwproces wordt ervaren is voor ieder mens verschillend, mede afhankelijk van het verlies wat wordt ervaren. Rouwen kan daardoor erg ingewikkeld worden, zeker als je dat samen met mensen om je heen wilt doen. Mensen die dicht bij je staan en/of uit hetzelfde gezin komen.

Verwarring

De eigen emoties en gevoelens kunnen heftig zijn in tegenstelling met een ander familielid die er schijnbaar rustig doorheen “wandelt”. Deze tegenstellingen kunnen rouwenden in de war brengen. De een denkt “ik ben zeker te emotioneel en huil teveel”, terwijl de ander denkt “ben ik nu zo’n kouwe kikker dat ik niet hoef te huilen?

Op zich zijn deze vragen niet erg. Wat het juist verwarrend maakt is dat men niet aan elkaar durft te vragen hoe de ander zich voelt. Het eigen hoofd blijft daardoor vol zitten met aannames die niet altijd juist zijn. Door deze aannames kan men uit elkaar groeien en raakt elkaar uiteindelijk kwijt. Er zijn geen aanknopingspunten meer, terwijl er juist veel raakvlakken zijn.

Bescherming

De reden dat rouwenden het lastig vinden om met elkaar in gesprek te gaan is vaak dat men elkaar wil beschermen in het naar boven halen van de pijn, dan wel het naar boven halen van de eigen pijn. Zo blijft men zwijgen op de momenten dat er juist gecommuniceerd mag worden over het verlies wat men heeft ervaren.

Als men de woorden mist om te communiceren dan kan de aanwezigheid bij elkaar al heel troostend werken. Ook dit vinden veel rouwenden al heel lastig. De confrontatie met de pijn en het gemis wordt dan ook aangeraakt.

Landschap van rouw

Elk mens heeft zijn eigen landschap van rouw. Dit zijn alle rouwprocessen die men in het leven heeft doorlopen en waar men van leert om een volgend rouwproces te doorlopen. In dit landschap kan ook rouw zitten die nog niet is doorlopen en dat noemen wij gestolde rouw of bevroren rouw. In een landschap zitten vele soorten rouw die ons rouwproces in het nu kunnen beïnvloeden.

Vele verlieservaringen in een korte periode noemen wij gestapelde rouw en kan het gezonde rouwproces ernstig verstoren.

Het lijkt wel of al deze eerdere rouwprocessen onbewust bepalend zijn voor het huidige rouwproces.

Rouwen in een relatie

In een relatie komen deze landschappen samen. Wat ook samenkomt zijn de verschillende hechtingsstijlen/ belangrijke hechtingsfiguren uit ons leven. Dat maakt dat wij allemaal op een andere manier kijken naar ons eigen rouwproces en daar een eigen beleving over vormen. Deze beleving kan erg botsen met de rouwbeleving van een partner.

Een beleving is altijd heel persoonlijk en voor ieder mens anders. Als twee mensen naar buiten kijken zien zij twee verschillende situaties in hetzelfde beeld. Juist de verschillen die wij ervaren in het beleven kunnen een grote bijdragen leveren in het steunen van elkaar in het rouwproces.

Dat betekent dat wij aandacht mogen geven aan de verschillen en de overeenkomsten in het rouwproces over dezelfde verlieservaring.

In samen rouwen gaat het over luisteren, begrip, aandacht, liefde, troost, compassie en delen.

Natuurlijk zijn er nog veel meer onderwerpen die benoemd kunnen worden als wij het over rouw hebben, maar dat komt wel in een ander blog. In mijn ervaring als rouwtherapeut maak ik geregeld mee dat samen rouwen meer vraagt dan alleen samen rouwen.

Het is het samenkomen van twee of meer belevingswerelden die vragen om met elkaar verweven te worden zodat dat betrokkenen elkaars draden van het leven kunnen leren begrijpen.

Als wij dit leren komen wij erachter dat rouwen een gezamenlijkheid kan zijn en dat het eenzame gevoel als rouwende er niet hoeft te zijn. Ik begrijp echter wel dat dit voor alleenstaanden wat lastiger kan zijn.

Sterkte in uw rouwproces!

Rudy Nobel.
www.nobel-hd.nl

Facebooktwitterpinterestlinkedinrssyoutubeinstagram

Invloed

Beste lezer,

Het woord “invloed” kennen wij natuurlijk allermaal. Maar realiseren wij ons ook wat het effect van invloed kan zijn?

Volgens onze dikke van Dale betekent invloed: uitwerking van een gebeuren, een zaak, een persoon op iets of iemand anders.
Je kunt natuurlijk ook onder invloed van alcohol, drugs en andere middelen zijn maar daar wil ik het in deze blog niet over hebben.

Waar ik het in met jullie over wil hebben is het effect van invloed van anderen op jouw gemoedsrust, met name m.b.t. Covid-19.

De afgelopen maanden heeft het leven een totaal andere wending gekregen door het Covid-19 virus. De economie kwam zo goed als tot stilstand en de mensen werden overladen door informatie die van de overheid en de media over hun uit werd gestort.

Informatie voorziening is op zich geen probleem, maar veel tegenstrijdige informatie wel. De overheid zegt dit en een specialist zegt dat. Wie heeft er nu gelijk??
Als wij 10 specialisten op een rij zetten, dan zeggen zij allemaal iets anders vanuit hun eigen expertise.

Maar over deze vorm van invloed wil ik het ook niet hebben.

Wat doet invloed met ons en onze sociale omgeving?

Het samenzijn is ineens verboden. Je mag je ouders in het bejaardentehuis niet meer bezoeken. Mensen overlijden in eenzaamheid en krijgen niet het afscheid wat zij verdienen. Je moet, als het kan, binnen blijven en thuis werken is de nieuwe standaard. Wij worden geacht de 1 ½ meter maatschappij in acht te nemen. Als je hier alle (des)informatie bij optelt heb je een mooie cocktail die angst genereert.
En als je met teveel mensen bij elkaar bent krijg je een bekeuring. Volgens mij hebben wij net 75 jaar “vrijheid” gevierd.

Om mij heen zie ik de mensen steeds angstiger worden. Wat ik ook zie is de stijgende behoefte om elkaar te ontmoeten, bij elkaar te zijn en sociale- en familiebanden aan te halen.

Mensen hebben mensen nodig om te gedijen in het leven. Het geeft waarde aan wie wij zijn. Juist in deze tijd hebben mensen steun van elkaar nodig. De online steun die wordt geboden is mooi maar mist vaak het werkelijke contact.

Mensen worden (on)bewust bang gehouden en durven de straat niet op. Als zij dit na een tijdje wel weer gaan doen worden zij ziek omdat het immuunsysteem niet goed werkt tegen de veranderde situatie.

Invloed kan alleen beperkt worden als jij je eigen onderzoek doet naar de gevolgen van een bepaalde situatie. Zorg dat je goed voorbereid bent als je naar buiten gaat. Een mondkapje heeft in de open lucht geen zin en ik vraag mij af wanneer wel. Wetenschappelijk is nog niet bewezen dat een mondkapje helpt.

Samen in vrijheid

Wij hebben allemaal die buitenlucht nodig, en in die buitenlucht kunnen wij die anderen ontmoeten. De overheid zegt “blijf binnen”, en ik zeg ga naar buiten en houd die 1 ½ meter in acht.

Creëer je eigen vrijheid in het systeem waar wij nu in leven. Dat kunnen wij helaas niet veranderen. Wat wij wel kunnen veranderen is de manier hoe wij tegen dit systeem aankijken. Je kunt weerstand hebben, maar je kan ook kijken wat je wel kunt doen.

Gebruik alle mogelijkheden die er zijn om anderen te ontmoeten en om sociale banden aan te halen. Mijd alle programma’s die over Corona gaan, het brengt je alleen maar in de war en ze zeggen allemaal wat anders.

Trek er lekker op uit en geniet van de buitenlucht. Maak opnieuw contact met alle dierbaren die je zo hebt gemist en/of vraag hulp als je dat zelf niet kan. Blijf binnen als je, je grieperig voelt of vermijd dan in ieder geval contact met anderen.

Covid-19 heeft de wereld in zijn greep maar laat dit er niet voor zorgen dat wij daardoor stoppen met leven.

Ik wens jullie allemaal een goede gezondheid en mooie nieuwe herinneringen met jullie dierbaren.

Rudy.

Facebooktwitterpinterestlinkedinrssyoutubeinstagram

Rouwen in deze tijd! Hoe?

Rouwen in deze tijd!               Hoe?

Groots afscheid nemen en in stijl met veel of weinig mensen is in deze tijd niet mogelijk. Uitvaarten zijn aangepast en op kleine schaal terwijl de nabestaanden daar een ander idee over kunnen hebben.

De Rouw begint in deze tijd al voor het overlijden omdat men weet dat men niet altijd bij het overlijden aanwezig mag zijn. Zeker als de betrokken persoon in een verzorgingstehuis is opgenomen. Rouwen begint met afscheid nemen van de “oude” situatie die niet meer terugkomt. Het liefst doet men dat samen.

In deze tijd overlijden veel mensen alleen, zonder familie om hun heen omdat dit door de omstandigheden niet kan. Voor de nabestaanden een zeer pijnlijk moment en een “verkeerde” start van het rouwproces.

Afscheid nemen is het moment dat men zich realiseert dat iets voorbij is en niet meer terugkomt. Als dit van een geliefde is en men mag er niet bij, wat voor afscheid is dat dan? In ieder geval een afscheid wat men zich anders had voorgesteld, en de geliefde waarschijnlijk ook als hij/zij nog in leven was. Deze start van een rouwproces kan de basis zijn van gecompliceerde rouw vanwege schuldgevoelens, gedachten van “had ik maar” enz..

Rouwen in deze tijd!

Om te proberen dit te voorkomen kan men samen herinneringen delen via beeld. Men kan elkaar dan zien en samen huilen en lachen. Dit kan via een livestream, whatsapp, Zoom e.a.
Houd er wel rekening mee dat dit geen beveiligde verbindingen zijn.

Ik realiseer mij heel goed dat dit een zeer onpersoonlijke manier van afscheid nemen is, maar het is een afscheid die samen wordt gedeeld en ervaren. Men kan een gesprek samen aangaan over alle dingen die nog gezegd moeten worden of dingen naar elkaar uitspreken. Het fysieke contact is het enige wat er ontbreekt.

Het alleen maar zien van onze geliefde voor het overlijden kan al een steun en troost zijn voor het verdere verloop van het rouwproces.
Ná het overlijden en de uitvaart is het prettig om ervaringen te delen, om het rouwen samen te doen. Dit kan d.m.v. herinneringen ophalen, foto’s bekijken, video’s bekijken enz..

Voor de nabestaanden die alleen zijn kan het ook troostend werken om af en toe zelf herinneringen op te halen en foto’s en video’s te bekijken.

Het zijn simpele manieren om het rouwproces te ondersteunen en ik weet zeker dat er meerdere manieren bestaan. De mens is heel inventief en creatief in deze tijd. Deze manieren kunnen echter niet voorkomen dat sommige nabestaanden moeite hebben met hun rouwproces. Mijn advies is om hier niet te lang mee te blijven lopen. Met iemand praten over het rouwproces kan veel opluchting, inzichten en troost geven voor het verdere verloop. Verlies en rouwbegeleiding kan zeer helpend zijn.

Er zijn nog steeds therapeuten, zoals ik, die gewoon doorwerken omdat wij geen contact beroep hebben en de richtlijnen van het RIVM volgen. Mocht dit toch niet voldoende zijn, dan zijn er mogelijkheden voor online consulten via een beveiligde omgeving (b.v. WeSeeDo).

Mijn boodschap is: geef ruimte aan het rouwproces en vraag om hulp voordat je vastloopt.

Rudy Nobel

Facebooktwitterpinterestlinkedinrssyoutubeinstagram